Ksylitol a próchnica zębów.

O szkodliwości cukru na nasze zęby pisano już wiele. Mimo to wciąż nasze odżywianie, a przede wszystkim odżywianie naszych dzieci, oparte jest na białym cukrze, który rzekomo jest niezbędnym składnikiem odżywczym naszych milusińskich – wystarczy spojrzeć na skład kaszki dla dzieci lub mleka w proszku! Oczywiście wiedza podawana sobie z ust do ust (dosłownie J), z pokolenia na pokolenie ma tu też ogromne znaczenie. Jeszcze nasze babcie uważały, że bobas, by siedzieć w wózeczku spokojnie, musi dzierżyć w rączce rogalika, bułeczkę lub jakiś biszkopcik.

Biały cukier, a w szczególności w połączeniu z białą mąką - gdyż wtedy idealnie przykleja się do ząbków – jest najlepszym sprzymierzeńcem próchnicy!

Jak powstaje próchnica?

Bakterie odpowiedzialne za próchnicę do tego, by żyć i rozmnażać się potrzebują cukrów. Metabolizując cukry wytwarzają kwasy i obniżają w ten sposób pH w ustach. Zakwaszone środowisko (pH poniżej 5,5) sprzyja demineralizacji szkliwa, co z kolei z czasem prowadzi do trwałego uszkodzenia zębów. Dlatego mówi się o czterech czynnikach niezbędnych do powstania próchnicy.

Są to:

- bakterie

- cukry

- podatność zębów

- czas

Każdy z nich jest czynnikiem koniecznym, lecz niewystarczającym, do powstania próchnicy.

brzoza

Ślina – naturalna ochrona zębów

W walce z próchnicą ważne jest zachowanie prawidłowego funkcjonowania śliny, która pełni naturalną ochronę zębów i jamy ustnej. Wyróżnia się następujące funkcje śliny:

ochronna – ogranicza przyleganie bakterii, zbijając bakterie w duże grupy, które jest nam łatwiej połknąć,
obronna – bezpośrednio niszczy bakterie i blokuje ich rozwój,
buforująca – przywraca prawidłowe pH śliny zapewniając równowagę kwasowo-zasadową w naszych ustach,
odżywcza – dba o prawidłowy skład mineralny zębów,
trawienna i wydalnicza/oczyszczająca organizm – dzięki zawartości enzymów, w ustach rozpoczyna się proces trawienia jedzenia. Ponadto właśnie do śliny uwalniane są różne substancje z krwi (np. alkohol).

Aby zachować równowagę kwasowo-zasadową w jamie ustnej, bardzo ważnym jest odpowiednie odżywianie, a także nie podjadanie między posiłkami, gdyż ślina w naturalny sposób chroniąca zęby, potrzebuje ok. 60 minut na powtórną regenerację swojego pH. Jeśli więc będziemy podgryzać coś przez cały dzień, nie damy szans naszej ślinie na przywrócenie równowagi kwasowo-zasadowej w ustach, wystawiając tym samym nasze zęby na szkodliwe działanie kwasu.

Czy wszystkie cukry są szkodliwe dla zębów?

Jak już wspomnieliśmy, cukry są podstawą metabolizmu bakterii. Znajdują się w różnych pokarmach

w różnych ilościach. Cukry występujące naturalnie w pokarmach mają niewielkie znaczenie dla

rozwoju próchnicy. Większą rolę odgrywają rafinowane cukry sztucznie dodawane do pokarmów,

głównie sacharoza, glukoza i fruktoza. Skrobia ma znikomy wpływ na rozwój próchnicy.

Ksylitol - zdrowa alternatywa dla cukru

Ksylitol jest naturalnym słodzikiem o barwie, konsystencji i smaku cukru, ale działającym na organizm z zupełnie odwrotnym skutkiem. Jest tzw. alkoholem cukrowym, uzyskiwanym najczęściej z drzewa brzozy, dlatego też nazywany jest też cukrem brzozowym. W jego cząsteczce jest 5 atomów węgla. W przeciwieństwie do cukrów sześcio- i dwunastowęglowych takich jak: glukoza, fruktoza, sacharoza i laktoza nie fermentuje w przewodzie pokarmowym.

ksylitol-csekolada

Ksylitol odwraca wszystkie szkodliwe efekty cukru. Jako iż ksylitol nie poddaje się fermentacji, nie może być zamieniony na kwasy przez bytujące w jamie ustnej bakterie, Dzięki swoim właściwościom pomaga w przywróceniu równowagi zasadowo-kwasowej w jamie ustnej. To zasadowe środowisko nie jest przyjazne dla szkodliwych bakterii, a szczególnie dla najgorszej z nich o nazwie Streptococcus mutans. Ksylitol posiada nawet zdolność wzmacniania mineralizacji szkliwa zębowego i jest bardzo efektywny w leczeniu małych ubytków powstających w wyniku próchnicy. W przypadku dużych ubytków, choć oczywiście nie jest w stanie ponownie ich zasklepić, utwardza chroniąc w ten sposób przed dalszym rozwojem choroby.

Regularne stosowanie niewielkich ilości ksylitolu wzmacnia ochronne czynniki w ślinie. Ksylitol stymuluje napływanie śliny i wspomaga utrzymanie soli zawartych w ślinie w użytecznej formie. Przedłużone stosowanie ksylitolu zwiększa buforujące i ochronne własności śliny. Zwiększone wydzielanie śliny jest ważne, zwłaszcza dla ludzi cierpiących na suchość w ustach spowodowaną jakąś chorobą, podeszłym wiekiem lub ubocznym skutkiem pewnych leków.

Po nieważ wraz ze stałym spożywaniem ksylitolu pH jamy ustnej wraca do równowagi, zaleca się żucie gumy ksylitolowej lub ssanie dropsów ksylitolowych po każdym posiłku lub po spożyciu słodyczy. Jest to przydatne zwłaszcza w przypadku dzieci, którym na poobiedni deser możemy z czystym sercem zaoferować lizaka z ksylitolu, czy też inne łakocie przyrządzone z użyciem ksylitolu jako substancji słodzącej.

Smacznego! Na zdrowie!

Zdejcia: 1. 2.